De technologische ontwikkelingen convergeren steeds meer met de mens en zijn samenleving en staan op het punt ons leven drastisch te veranderen. De vierde industriële revolutie onderscheidt zich van de voorgaande revoluties vanwege de snelheid van ontwikkelingen, de wereldwijde schaal en de meest vergaande impact op de mens en zijn samenleving.
Dat wereldwijd miljarden mensen nagenoeg probleemloos met elkaar in verbinding kunnen komen is op de keper beschouwd een wereldwonder. Met een simpele klik worden niet alleen simpele berichten maar complete bestanden wereldwijd rondgestuurd. Het internet ontsluit elk gebied op deze planeet. Bedrijven als Google zijn bezig om via satellieten ook moeilijk bereikbare plaatsen te ontsluiten. Het mobiele netwerk ontsluit veel sneller informatie dan de traditionele media zoals we het afgelopen jaar weer hebben kunnen zien.
Intelligentie
Een volgende baanbrekende stap is dat met de nieuwste computertechnologie (quatum technologie) kunstmatige intelligentie zeer dichtbij is. De rekensnelheid en compactheid van de nieuwste systemen, gecombineerd met vooruitstrevende algoritmes opent de deur naar een kunstmatige intelligentie.
Robotisering
De angst van vele werknemers en vakbonden is de snel oprukkende robotisering. Waren het vroeger nog klungelige apparaten. De nieuwste robots kunnen nu makkelijk de menselijke motoriek nadoen. Een Japanse robot imiteerde probleemloos de fysiek motorische bewegingen van een samoerai zwaardvechter en wist net zo probleemloos een kaarslicht te doorsnijden.
Nano en biotechnologie
In de medische wereld worden al de 1e stappen gemaakt om nanotechnologie toe passen zoals in de neurologie. De biotechnologie sector is op het volgende niveau aangekomen als het gaat om de ontwikkeling van nieuwe resistente gewassen tot en met de meest geavanceerde medicaties.
Uitdagingen en mogelijkheden
Zoals de voorgaande industriële revoluties, herbergt ook de vierde revolutie de mogelijkheid van economische ontwikkeling en verdere verbetering van ons welzijn. Waren het nu vooral producten waarvan de consument profiteerde ook supply chains zullen binnenkort profiteren van de nieuwste technologie en hun kosten zien dalen en meer mogelijkheden hebben om de consument optimaal te bieden in termen van snelheid en service.
Anderzijds bestaat de kans dat de nieuwe revolutie tot een grotere mate van ongelijkheid zorgt in onze samenleving. Bepaalde groepen die niet kunnen meekomen, zoals laagopgeleiden arbeiders, zullen de boot missen. Nu kan dit een tijdelijk effect zijn zoals bij voorgaande revoluties ook het geval was. De vraag is dan wel hoe de samenleving die periode gaat overbruggen om te voorkomen dat er te veel onrust ontstaat. Hoe dan ook we groeien toe dat high skill/ high pay een dominante factor wordt op de arbeidsmarkt. Dit is een van de angstbeelden van de lager opgeleiden en deze zich steeds meer verzet tegen globalisering. De lage middengroep en de ondergroep zijn de ‘verliezers’ in deze revolutie.
Een andere uitdaging is wie het kapitaal van de nieuwe revolutie beheerst, managed en eigenaar daarvan is. De invloed van global players zoals Google, Facebook, maar ook farmaceuten, technologie bedrijven, zullen door hun schaal wel eens van doorslaggevend belang kunnen zijn. Daarmee wordt het politieke primaat aangetast. Iets wat men nu al kan zien in de Verenigde Staten met de laatste verkiezingen. Dergelijke ontwikkelingen kunnen voor onvoorziene en ongewenste tegenbewegingen leiden.
Business ontwikkelingen
Wat opvalt bij deze revolutie dat zelfs de best geoutilleerde en geïnformeerde bedrijven nog altijd verrast kunnen worden door de zoveelste nieuwe ontwikkeling, startup, app etc. Het proces kent zijn eigen dynamiek en amper controle vanuit politiek of het bedrijfsleven. Dat verklaart ten dele de wat conservatieve houding van het bedrijfsleven bijvoorbeeld tov Big Data. Iedereen beseft dat het belangrijk is, dat hun business kan helpen, maar het hoe, waar, wanneer, wie en waarom krijgt men geen goed grip op.
Waar Big Data de wensen en eisen van consumenten steeds beter kan ontsluiten, nemen diezelfde wensen en eisen een vogelvlucht en veranderen continue van richting. Deze ontwikkelingen ontwrichten bestaande traditionele structuren [Uber] maar zijn zelf ook nog niet goed in staat om tegemoet te komen aan de consumenteneisen. Organisaties moeten nu gelijktijdig rekening houden dat de revolutie zijn impact heeft op consumenten eisen, product en / of dienstontwikkeling, samenwerking en organisatiestructuren. Daarnaast bieden de huidige technologie platformen dat consumenten meer en meer producten en diensten zelf ontwikkelen en uitwisselen waardoor het bedrijfsleven buitenspel wordt gezet. [Energie]
Politiek
De technologie bied ook de mogelijkheid dat de kiezer sneller en direct interacteert op politiek niveau (referenda al dan niet digitaal). De politiek ziet zich eveneens geconfronteerd met de enorme snelheid van ontwikkeling en de realtime druk vanuit de kiezer. Consensus, belangenafweging krijgt nauwelijks meer ruimte. Dat bemoeilijkt bijvoorbeeld internationale samenwerking omdat het sentiment steeds meer de overhand krijgt (TTIP).
De politiek kan dit ‘overleven’ als zij zich beter gaat realiseren waarover zij wel beslist en wat ze aan de burger laat. De participatiemaatschappij is een eerste aanzet die echter een belangrijke tekortkoming heeft. Als je de verantwoordelijkheid overdraagt, dan moet je ook de verdere regulering overdragen in de vorm van besluiten, inrichting en financiering. Daaraan heeft het ontbroken waardoor de consument zich niet aangesproken voelt en zich verzet.
Omgeving
De nieuwste ontwikkelingen kunnen een opsteker vormen voor het klimaat. De fossielen zijn duidelijk op hun retour. Niet alleen vanwege overheidsreguleringen maar de eindigheid en de afnemende opbrengsten doet meer en meer bedrijven afzien van nieuwe investeringen in deze vervuilende vorm van opwekking. Nieuwe mobiliteitsontwikkelingen zullen de druk verminderen en betere informatie geeft de kans om met slimmere oplossingen te komen die het milieu ten goede komen. Ook beseffen meer en meer bedrijven maar ook de politiek dat C2C oplossingen de afhankelijkheid vermindert in een wereld waar de druk op grondstoffen progressief toeneemt en kostenopdrijvend werkt.
Toekomst
Juist bij een revolutie die zo ongrijpbaar lijkt is een belangrijke rol weggelegd voor politieke en industriële beleidsmakers. Het scheppen van een framework waarbinnen de innovatie zich vrijelijk ontwikkelen. Een framework ontwikkelt in nauwe samenwerking en overleg met de maatschappij die grenzen stelt aan het toelaatbare en wenselijke. Helaas zijn vele beleidsmakers nog steeds gevangen in de traditionele lineaire manier van denken. Veelal top down. We zullen onze normen en waarden moeten herijken waarbij rekening wordt gehouden met de kracht van deze revolutie enerzijds maar ook rekening houden met het absorptievermogen van de maatschappij en de mens. Dan is er kans dat deze revolutie een nieuwe kans geeft aan de mensheid in termen van creativiteit, menselijkheid en moraliteit met een duidelijk gemeenschappelijk doel.
Hans Groen – Adviseur Supply Chain en Performance Management
