De jaarwisseling is hét moment om de stand van zaken op te maken en vooruit te kijken. Digitalisering van supply chains blijft het komende jaar hoog op de agenda staan. Dat blijkt uit onderzoeken van Zebra en Transporeon. Met name artificiële intelligentie (AI) mag op toenemende belangstelling rekenen. Enige zorg baart de conclusie dat bijna negen van de tien bedrijven het hoge innovatietempo nauwelijks kan bijbenen.
Het bedrijfsleven verkeert in onzekere tijden. De Nederlandsche Bank (DNB) concludeerde half december dat de groei van de economie weliswaar aantrekt, maar dat de onzekerheid toeneemt. Met name de geopolitieke ontwikkelingen vormen een bedreiging van de economie. Bedrijven blijven gevoelig voor de conflicten in het Midden-Oosten en Oekraïne, terwijl met de herverkiezing van Donald Trump de kans op een handelsoorlog inclusief stijgende handelstarieven groeit.
Bedrijven zijn bezorgd
Uit onderzoek van Transporeon onder 100 beslissers blijkt dat bedrijven in de industrie, retail en distributie zich inderdaad grote zorgen maken om de geopolitieke ontwikkelingen (60 procent) en economische omstandigheden (58 procent) en in mindere mate om handelsbarrières (33 procent). Niet meer dan 38 procent van de bedrijven in industrie, retail en distributie is optimistisch over 2025.
Opvallend: logistiek dienstverleners zijn eveneens bezorgd over de economie (57 procent), maar lijken zich lang niet zoveel zorgen te maken over geopolitieke conflicten (34 procent) en handelsbarrières (18 procent) als hun potentiële opdrachtgevers. Wellicht zien zij kansen om in deze onzekere tijden hun toegevoegde waarde te vergroten. Niet voor niets zijn zij een stuk optimistischer over het nieuwe jaar (75 procent).
Dichter bij de afzetmarkt
Veel productiebedrijven wachten niet af en spelen in op de groeiende onzekerheid, blijkt uit onderzoek van Zebra onder 1200 beslissers van Europese en Amerikaanse productiebedrijven. Ruim een kwart van hen heeft op dit moment rigoureuze plannen om productielijnen te verplaatsen en dichter bij de afzetmarkt te gaan produceren. Dat stijgt de komende vijf jaar naar 46 procent.
Niet alle productiebedrijven gaan zover dat ze productie verplaatsen, maar de meeste nemen wel maatregelen. Maar liefst 50 procent wil de komende vijf jaar de flexibiliteit en veerkracht van productieprocessen vergroten, terwijl 51 procent zijn ecosysteem wil uitbreiden met meer supply chain-partners. Nog meer bedrijven (57 procent) denken te investeren in automatisering. De aangevoerde redenen: de afhankelijkheid van de krappe arbeidsmarkt verminderen en de kwaliteit verbeteren.
AI staat bovenaan
Helemaal bovenaan de strategische agenda staat artificiële intelligentie (AI). Op dit moment heeft 41 procent van de productiebedrijven concrete plannen om de prestaties en processen te verbeteren met implementatie van AI. De komende vijf jaar stijgt dat naar 61 procent. Met name 3D-vision (70 procent), machine learning (64 procent) en deep learning (63 procent) zijn populaire AI-technieken voor het automatiseren van dagelijkse processen.
Daarnaast verwachten bedrijven dat AI (56 procent) samen met andere technologieën zoals big data analytics (59 procent) en internet of things (58 procent) hen helpt om hun beslissingsprocessen te automatiseren en optimaliseren. Opvallend is de sterk toenemende belangstelling voor large language models (LLM), de vorm van AI die wereldwijd doorbrak met de introductie van ChatGPT. Op dit moment gebruikt nog maar 34 procent LLM bij het nemen van beslissingen, maar dat groeit de komende vijf jaar naar verwachting tot 64 procent.
Lange weg te gaan
Ook logistiek dienstverleners zien veel potentie in digitalisering, blijkt uit het onderzoek van Transporeon. Op de prioriteitenlijstjes voor 2025 staat digitalisering (48 procent) op de tweede plaats na kostenbesparingen (52 procent) en voor verduurzaming (39 procent). Net als productiebedrijven lijken logistiek dienstverleners hoge verwachtingen te hebben van AI. Op de vraag welke trends de transportsector zullen opschudden, noemt 45 procent deze technologie.
Als het gaat om automatisering van processen hebben logistiek dienstverleners echter nog een lange weg te gaan. Meer dan de helft van de bedrijven (54 procent) verwacht dat eind 2025 nog geen kwart van hun processen en transacties geautomatiseerd zal zijn. Slechts 10 procent verwacht dat hun transportoperatie voor meer dan driekwart zal zijn geautomatiseerd.
Moeite met innovatietempo
Bedrijven hebben dus grote ambities met betrekking tot digitalisering en AI, maar de vraag is of ze erin slagen om die waar te maken. Maar liefst 86 procent van de door Zebra ondervraagde beslissers heeft moeite met de snelheid waarmee nieuwe technologieën zoals AI zich ontwikkelen. Hun organisaties kunnen het tempo bijna niet bijbenen. Digitaliseringsprojecten hebben lange doorlooptijden, kosten veel geld, vergen veel inspanningen en kennen lange terugverdientijden.
