De groei van de sector transport en logistiek vertraagt dit jaar van 1,5 procent naar 0,5 procent. Niet alleen de afvlakkende groei van de Nederlandse economie heeft een effect; ook de milieuregels rond stikstof en PFAS steken een spaak in het wiel.
Dat voorspelt ABN Amro in haar nieuwste sectorprognose. In 2019 groeide de sector met 1,5 procent. Voor 2020 wordt een lagere groei van 0,5 procent verwacht. De groei van de uitvoer en invoer valt namelijk terug, net als de groei van een aantal sectoren die voor de transportsector belangrijk zijn, zoals de bouw, de landbouw en de industrie. De groei van de retail, een sector die met name belangrijk is voor het wegvervoer, opslag en andere logistieke dienstverlening, blijft redelijk op peil dankzij een stijgende koopkracht.
ABN Amro verwachtte dat de bouw met een groei van 2,5 procent de transportsector aardig op peil zou houden. Door het beleid rond stikstof en PFAS wordt voor die sector echter een krimp van 2 procent verwacht, wat zijn weerslag heeft op de sector transport en logistiek.
Klap voor binnenvaart
Met name drogeladingschepen in de binnenvaart vervoeren veel vracht voor de bouw. Grondstoffen en bouwmaterialen zijn goed voor zo’n 40 procent van het vrachtvolume in de binnenvaart. Ook het wegvervoer krijgt last van afnemende vraag. Uit onderzoek van de bank blijkt dat ondernemers in de bouw, transportsector en industrie voor 2020 miljardenschade verwachten als gevolg van het beleid rond stikstof en PFAS. De afnemende vraag naar transportdiensten kan tarieven en marges onder druk zetten.
Minder bouwvergunningen dc’s
Door de stikstofproblematiek worden mogelijk minder bouwvergunningen afgegeven voor bijvoorbeeld distributiecentra. Distributiecentra zorgen namelijk indirect voor extra stikstofuitstoot in de directe omgeving. De vestiging van een distributiecentrum zorgt immers voor meer verkeer. Bovendien zijn de verzachtende maatregelen die de overheid heeft getroffen om de bedrijvigheid vlot te trekken vooral gericht op woningbouw en infrastructuur. De utiliteitsbouw, waar de bouw van distributiecentra onder valt, wordt waarschijnlijk het grootste slachtoffer van de stikstofcrisis. De bouworders voor hallen en loodsen zijn sinds de stikstofuitspraak van de Raad van State van eind mei 2019 behoorlijk gedaald. Dat vormt een rem op de groei van logistieke bedrijven.
Luchtvracht maakt duikvlucht
De volumes van de Nederlandse luchtvracht hebben in 2019 een ‘duizelingwekkende daling ingezet’, aldus ABN Amro. De volumes daalden met 9 procent. De duikvlucht was deels het gevolg van de weggevallen groei van de wereldhandel. Toch is de scherpe daling vooral een probleem van Schiphol. Doordat Schiphol hard is gegroeid, is het maximum van 500.000 vliegbewegingen per jaar bereikt. Hierdoor is een tekort ontstaan aan vliegbewegingen, ook wel ‘slots’ genoemd. De slots die de luchtvracht tijdens de economische terugval niet heeft benut, zijn vervallen en toegewezen aan onder meer de populaire vakantievluchten. De luchtvracht krijgt deze slots niet zomaar terug. De concurrentiepositie van Schiphol komt onder druk te staan, doordat handelsstromen worden verplaatst, wat ten koste gaat van verbindingen met andere luchthavens. Dat kan negatief uitpakken voor luchtvrachtmaatschappijen en logistieke dienstverleners rond Schiphol.
Duurzaamheid zorgt voor onderscheidend vermogen
De transportsector moet volgens de bank meer doen om te verduurzamen: de uitstoot van CO2, stikstofoxiden en fijnstof moet omlaag en hiermee krijgen vrijwel alle segmenten te maken. “Er zijn twee manieren voor de sector om de uitstoot te beperken: het efficiënter organiseren en plannen van transportbewegingen, of de inzet van duurzamere transportmiddelen, aangedreven door elektriciteit, LNG of waterstof. Elektrische vrachtwagens worden tot nu toe vooral gebruikt voor distributie op korte afstand en in de binnenvaart worden elektrische schepen onder andere ingezet voor bouwlogistiek”, zegt Albert Jan Swart, Sector Econoom Transport en Logistiek van ABN AMRO. “Op korte termijn zal de grootste verduurzamingsslag gemaakt worden in steden, met elektrische bestelbusjes en bezorgfietsen. Zo ontstaat meer vraag naar duurzaam uitgevoerd transport. Bedrijven die hiermee vooroplopen, kunnen hiervan profiteren. Het aanbieden van duurzame logistieke diensten is een manier om onderscheidend te zijn in een markt waarin vaak hevig op prijs geconcurreerd wordt. Niet alleen in de stedelijke gebieden moet de uitstoot worden beperkt. Ook in scheep- en luchtvaart is verduurzaming noodzakelijk.”
