De sharing economy zorgt niet alleen voor een fundamentele verandering van de toeristische- en de mobiliteitssector; ook in de logistiek is een verschuiving gaande van bezit naar gebruik. Dat concludeert DHL in het rapport ‘Sharing Economy Logistics. Rethinking logistics with acces over ownership‘. In het rapport worden 7 toepassingen van de sharing economy in de logistiek belicht.
1. Truly shared warehousing
Multi-customer warehouses zijn niet nieuw. Logistiek dienstverleners gebruiken hun opslagruimte veelal voor meerdere klanten. Meestal wordt de hoeveelheid opslagruimte echter voor een bepaalde tijd vastgelegd, geen rekening houdende met pieken en dalen in de opslagbehoefte van de gebruiker. Truly shared warehousing gaat nog een stap verder. Drones en IoT kunnen tegenwoordig eenvoudig een inschatting maken van de beschikbare magazijnruimte. Mocht er sprake zijn van een overschot aan ruimte, dan kunnen gebruikers die restcapaciteit via een digitaal platform aanbieden. Voordeel is dat er hierdoor alleen wordt betaald naar gebruik.
Een Nederlands voorbeeld van truly shared warehousing is Stockspots. Deze marktplaats gaat in oktober live en maakt restcapaciteiten inzichtelijk. Een logistiek dienstverlener die op zoek is naar opslagruimte voor de maanden januari en februari kan op Stockspots zoeken naar een locatie in de buurt, of in de buurt van de eindgebruiker. De beschikbare locatie kan aangeven hoeveel capaciteit er beschikbaar is en of er ook materieel en personeel beschikbaar wordt gesteld.
2. Urban discreet warehousing
Naar schatting woont tweederde van de wereldbevolking rond 2050 in steden. Omdat bedrijven zich graag dichtbij de eindgebruiker bevinden, wordt het vinden van geschikte op- en overslagruimte een steeds grotere uitdaging. Urban discreet warehousing behelst het gebruik van opslagruimte bij particulieren, in bijvoorbeeld huizen, garages, lege huurwoningen en kantoren. Ook hierbij wordt de beschikbare ruimte aangeboden via een online platform, mogelijk in de vorm van een app. Gebruikers zouden door een lijst met afbeeldingen van de beschikbare ruimtes in de buurt kunnen scrollen. Betaling kan per vierkante meter, per product of met een lidmaatschapsmodel.
3. Community goods on demand
Het delen van woonruimte via AirBnB en ritjes via Uber is de afgelopen jaren gemeengoed geworden. Maar ook minder waardevolle producten worden in toenemende mate gedeeld. Een Nederlands voorbeeld hiervan is het platform Peerby, waarbij buren producten van elkaar kunnen lenen. Logistieke partijen kunnen hier hun voordeel mee doen, door bijvoorbeeld on-demand bezorgering aan te bieden. De Amerikaanse startup Shyp biedt een dergelijke service. Gebruikers kunnen een foto van een product uploaden. Een on-demand koerier haalt het pakketje binnen een uur op en verzorgt ook de verpakkingsmaterialen. Dankzij een samenwerking met verschillende pakketverzenders wordt het pakketje tegen de laagste prijs naar de juiste bestemming verstuurd. Een dergelijke service bespaart consumenten niet alleen een ritje naar een pakketpunt, maar neemt ook het verpakken en printen van een verzendlabel uit handen.
4. Logistics asset sharing
Een autodeelplatform als Snappcar zou ook door logistieke bedrijven toegepast kunnen worden. Zo kunnen bedrijven hun stilstaande bestelbusjes in de avonduren aan particulieren verhuren. Ook vorkheftrucks of palletwagens die alleen doordeweeks tijdens werkuren in gebruik zijn, kunnen in weekenden en avonden aan bijvoorbeeld retailers verhuurd worden.
5. Transport capacity sharing
Een veelbesproken voorbeeld van de sharing economy is het delen van transportcapaciteit. Onderzoek van Frost & Sullivan laat zien dat één op de vier vrachtwagens in Europa en de VS leeg rondrijdt. De andere vrachtwagens zouden voor slechts 50 procent zijn beladen. Inmiddels schieten de startups die dit probleem willen tackelen als paddenstoelen uit de grond. Deze platform geven real-time inzicht in beschikbare transportcapaciteit en matchen verladers en vervoerders met elkaar. Dit model kan bovendien ook worden toegepast bij transport per water, spoor en lucht.
6. On-Demand Staffing
Het groeiende personeelstekort in de logistiek is een uitdaging voor bedrijven, zeker tijdens piekmomenten. Om tekorten op te vullen wordt bij repetitieve taken in toenemende mate gebruik gemaakt van robotisering. Toch is er nog een breed scala aan taken waarvoor de kennis en flexibiliteit van werknemers nodig zijn. Een sharing economy model zou kunnen voorzien in de personeelsbehoeften van logistieke bedrijven tijdens piekmomenten. Jobdoh, een startup uit Hongkong heeft een location-based platform ontwikkeld, dat bedrijven met freelance medewerkers matcht. Freelancers worden na hun inschrijving gescreend en tonen ze daarna beschikbare banen zien die bij hun profiel passen. Het platform stelt bedrijven ook in staat om in één keer een groep medewerkers in te huren.
Zeker in de last-mile kan een dergelijk model van toepassing zijn. Door de opkomst van de sharing-economy lijken consumenten er minder moeite mee te hebben wanneer hun pakketje door een particulier wordt afgeleverd. Dit is terug te zien in de populariteit van Amerikaanse start-ups als Postmates en Taskrabbit.
Bijkomend voordeel is dat bedrijven op deze manier ook personeel bereiken dat alleen op projectbasis wil werken.
7. Logistics Data Sharing
Logistieke bedrijven beschikken over een vracht aan gegevens, die nu vaak binnenshuis wordt gehouden. Deze data kan echter worden ingezet om steden efficiënter en milieuvriendelijker te maken. Transportondernemingen kunnen hun ritplanning bijvoorbeeld delen met verschillende belanghebbenden in de omgeving, zoals het stadsbestuur. Het bestuur kan deze gegevens gebruiken om mobiliteitsnetwerken te optimaliseren, maar ook om de CO2-niveau’s in de stad te meten.
Een centraal platform voor gegevensuitwisseling tussen overheden, bedrijven en consumenten is volgens DHL cruciaal voor het succes van efficiënte steden. Een voorbeeld hiervan is het City Data Exchange platform in Kopenhagen, Denemarken. Het platform gebruikt publieke en private gegevens in combinatie met IoT-oplossingen om innovatie in de stad te stimuleren. Dit moet leiden tot een verbetering van leefomstandigheden, toenemende economische activiteit en bijdragen aan de ambitie van Kopenhagen om tegen 2025 CO2-neutraal te zijn.
Deeleconomie niet altijd met open armen ontvangen
Bij de Shared Economy liggen ook risico’s op de loer. Op het gebied van risicoaansprakelijkheid, verzekeringen en arbeidsmarktwetgeving zijn er de nodige uitdagingen. Eén van de grootste problemen is dat wetgeving achterloopt op technologische ontwikkelingen. De snelle opkomst van technologieën en initiatieven, leiden bij mensen en bedrijven die werkzaam zijn in traditionele industrieën tot protesten. Overheden kiezen er in sommige gevallen zelfs voor om innovaties te verbieden. Om innovatie te stimuleren in plaats van te remmen, moeten beleidsmakers en bedrijven samenwerken. Alleen zo kunnen alle partijen profiteren van de deeleconomie, zo stelt DHL.
Redactie LogistiekProfs
Bekijk hier het volledige rapport.
